KALP SİNTİGRAFİSİ (MYOKARD PERFÜZYON SİNTİGRAFİSİ)

Günümüzde her yıl bin kişiden 5 kişi kalp krizi geçirmektedir. Toplumdaki her 5 ölümün 1 tanesi kalp krizlerine aittir. Bu nedenle kalp hastalıkları hayatımızda çok önemli hale gelmiştir. Geçirilen kalp krizlerinde hastaların yarısı ölmektedir. Bu ölümler ani olmakta ve hastaneye yetiştirlemeden evde, işyerinde , yolda vs değişik mekanlarda olabilmektedir. Kalp krizi basit olarak anlatacak olursak , kalp kasını besleyen koroner adını verdiğimiz damarların kan akımının kesilmesi ve kalbe yeterli kanı taşıyamamasından kaynaklanır. Damar tıkanınca kansız kalan kalp kası zamanla ölüme kadar gidebilmektedir. Yıllar içersinde kolesterol adını verdiğimiz yağlar (özellikle kötü kolesterol adıyla anılan  LDL - kolesterol) kalp damarlarında birikirler. Zaman içerisinde bu birikim ilerledikçe bir plak haline dönmeye başlar. Bu plak damarı daraltır ve kalp kasına giden kan ve içerisinde bulanan oksijen azalmaya başlar. Kalp kası azalan oksijen karşısında yorulma, göğüs ağrısı, efor gerektiren işlerde zorlanma şikayetleri günyüzüne çıkar. İşte bu aşamada semptomlar henüz tazeyken hastalar bir kardiyoloji hekimine başvururlarsa önemli ölçüde işleri kolaylaşmış olur. Hastalık daha fazla ilerlemeden önlemi alınmış olur. Myokard Perfüzyon Sintigrafi (Myokard Perfüzyon SPECT de denilmektedir) bu aşamalarda devreye girmekte ve kardiyoloji uzmanına çok değerli bilgiler verip hasta için hangi tedavinin uygun olduğunu  belirlemektedir.

      Kalp sintigrafisi kalbi besleyen koroner damarlarda meydana gelen daralmalar sonucunda kalp kasının beslenememesi veya beslenmesinde yetersizlik sonucunda oluşan koroner arter hastalığı tanısında kullanılan güvenli bir Nükleer Tıp tetkikidir. Kalp sintigrafisi kalp krizi geçirme olasılığı bulanan hastaları kalp krizi geçirmeden önce saptar ve hastaların kardiyolog veya kalp damar cerrahı  tarafından gerekli girişim ve tedavisinin yapılmasına rehberlik eder. Kalp sintigrafisi görüntülemesinde Tc-99m MİBİ veya Talyum -201 gibi radyoaktif maddeler kullanılmaktadır.

                   Myokard Perfüzyon Sintigrafisinin Uygulandığı Durumlar :

Koroner Arter hastalığının tanısı
İskemik kalp hasarını enfarktüsten ayırmak
Çeşitli nedenlerle ameliyat olacak hastalarda kardiyak risk değerlendirilmesi
Koroner Arter Hastalığına sahip hastalarda hastalığın gidişatını ve sonucunu belirlemek için
Önceden kalp krizi geçirmiş hastada kalp canlılığının değerlendirilmesi
Stent tedavisi uygulanmış hastada tekrar başlayan ağrılarının stent tıkanmasına bağlı olup olmadığının saptanması

         Kalp Sintigrafisi Nasıl Uygulanır:

Kalp sintigrafisi 2 şekilde uygulanır;
1. Hastanın efor yapmasına bir mani yoksa hastaya yeterli miktarda uygulanan efor sonrasında yapılan eforlu kalp sintigrafisi
2. Hastanın yürüme bandında yürümesine engel ortopedik rahatsızlık, nörolojik sorunlar, hastanın yaşlı olması gibi nedenlerden dolayı hastaya farmakolojik stres test ile  kalp sintigrafisi yapılır.

     Hasta Hazırlığı:

Kalp sintigrafisine gelirken hastaların en az 4-5 saat aç olması gerekir. Efor yapacak hastaların rahat bir kiyafetle gelmeleri ve kullandığı bazı ilaçları kesmeleri gerekmektedir. Bunlar arasında beta bloker ve kalsiyum kanal blokeri grubu ilaçlar tetkikten 2 gün önce, Kısa etkili nitratlar 1 gün önceden, uzun etkili nitratlar ise 2 gün önceden kesilmelidir. Hastaların tetkikin uzun olabileceğini gözönünde bulundurarak hazırlıklı gelmeleri, ayrıca tetkikin daha iyi sonuçlar vermesi açısından yanlarında süt ve/veya bitter çikolata getirmeleri gerekmektedir.

Görüntüleme:

Hastaya yürüme bandında efor yaptırılır ve kalp hızı belirli bir düzeye ulaştığında (minumum %85) hastaya Tc-99m MİBİ enjeksiyonu yapılır ve bu enjeksiyondan sonra yaklaşık 2 dakika daha yürüme bandında  yürüyüşe devam etmesi istenir. Yaklaşık 30-60 dakika arasında görüntüleme yapılır ve kalbin stres halindeki yorgun görüntüsüne bakılır. Görüntüleme yaklaşık 10-12 dakika sürer. Hasta bu çekim bittikten sonra yaklaşık 2-3 saat istirahat ettirilir ve 2. bir enjeksiyon yapılıp yine enjeksiyon sonrası 30-60 dakika sonrasında kalbin istirahat görüntülemesi yapılır. Her iki görüntü karşılaştırılır ve Nükleer Tıp Uzmanı tarafında yorumlanarak rapor hazırlanır. Farmakolojik stres tastinde tek fark yürüme bandı yerine hastanın kalp damarlarında kan akımını değiştiren adenozin,dipridamol veya dobutamin gibi ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlarla test yapılacak hastalarda çay, kahve ve kafeinli içeceklerin bu ilaçların etkisini azaltabileceğinden dolayı 24-48 saat önceden kesilmesi gerekmektedir.

                   Kalp Sintigrafisi Sonrası Yorumlar:

1. NORMAL: Hem efor sonrasında hem de dinlenme sonrasında kalp kasının kanlanması iyi durumdaysa normal olarak değerlendirilir. Kalp sintigrafisi normal çıkan hastalarda yapılan araştırmalarda kalp damarlarında darlık bulunsa bile 1-2 yıl içersinde kalp ile ilgili ciddi sorunlar yaşamaları son derece düşük bir olasılıktır.

2. İSKEMİ: Efor sonrası kanlanması kötü , dinlendikten sonrası kanlanma görülüyorsa iskemik kalp hastalığında bahsedebilir. Bu vakalarda tıbbi tedaviyi hakeden vakalardır. Kalbi besleyen koroner arterde ciddi bir darlık var demektir.İvedilikle bu darlığın açılması ve tedavi edilmesi dolayısıyla hastanın kalp krizi riskinin ortadan kaldırılması gerekmektedir.

Kalbin inferoseptal duvarında iskemisi bulunan bir hastanın görüntüsü.

3. ENFARKT: Hem efor hem de kanlanma sonrası alınan görüntülerde bir bölge kanlanmıyorsa o bölge enfarta uğramış demektir((kalpte ölü kalp kası alanı).

Kalbin inferolateral duvarında enfarkt ile karakterize bir hastanın görüntüsü.


Kalp sintigrafisi noninvaziv olması, kolay uygulanabilir olması, hastanede yatışa gerek duyulmadan, kalp damarlarındaki tıkanıklığın ortaya çıkarılması bakımından günümüzde önemli bir test halini almıştır. Kalp hastalıklarının gün geçtikçe artması ve iskemik kalp hastalıklarından ölümlerin arttığı günümüzde kalp sintigrafisi  giderek önem kazanmıştır. Bu nedenlerden dolayı kalbimizi ihmal etmeyelim ve gerekli kontrolleri mutlaka yaptıralım. Ve şunu unutmayalım ki kalp şakaya gelmez!              .