Görülme sıklığı %15- 20 oranlarında seyreden kronik bir hastalıktır. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Hastalığın çeşitli isimleri vardır. Spastik kolon, huzursuz bağırsak, nervöz kolon, müköz kolit gibi çeşitli isimler almaktadır.
BELİRTİLER:
İshal, kabızlık, karında künt yada kramp şeklinde ağrılar, şişkinlik hissi, acil tuvalete çıkma ihtiyacı, aşırı gaz çıkarma, midede yanma gibi şikayetler görülebilmektedir.
TANI KRİTERLERİ:
Uluslarası bir sempozyumda kriterler aşağıdaki şekilde belirtilmiştir.İrritabl Kolon Roma II Kriterleri:
Son 1 yılda en az 12 hafta karında ağrı ve huzursuzluk şikayetlerine ilave olarak aşağıda bulguların en az 2 tanesinin eşlik etmesi.1. Bulguların dışkılama ile geçmesi ve/veya
2.Dışkılama alışkanlıklarının düzensizlikle seyretmesi
3.Dışkı şeklinde ve yapısında değişikliklerin eşlik etmesi
Bu bulguların yanısıra irritabl bağırsak sendromunu destekleyen diğer bulgular:
Dışkı sayısında değişiklik (günde 3 ten fazla veya haftada 3 ten azdışkılama)
Dışkı şeklinde değişiklik (keçi pisliği şeklinde parça parça set veya yumuşak sulu dışkı)
Dışkı işlevinde bozulma (aşırı ıkınma, acil dışkılama hissi, tam boşalamama)
Dışkılama sırasında mukuslu akıntı
Karında gerginlik ve şişlik hissi
BAĞIRSAK= DİĞER BEYNİMİZ
İnsan embriyosunda bağırsak ve beyin aynı yapıdan köken almaktadır. Bu sebepten bağırsaklarda çok zengin sinir ağı vardır ve beyin ile çok yakından ilişkilidir. Stres yaratan bir durum ile karşılaştırıldığında vücudumuzda etkilenen hedef organlardan birisi ve en başta geleni de bağırsaklardır. Bağırsaklarımız sindirim işlevini otonom sinir sisteminin kontrolünde gerçekleştirirler. Stres anında beyinden gelen karmaşık uyarılar kendi kendine düzgün bir şekilde çalışmakta olan bağırsak otonom sinir sitemini de etkiler. Böylece fonksyonel bağırsak hastalığında gözlenen semptomlar belirmeye başlarlar. Bazı kişiler heyecanlı, stresli olduklarında kısa süre içerisinde ishal olurlar. Bu açığa çıkan hormonların etkisiyle bağırsak hareketlerinde artışa, ağrı krampları ve ishale neden olur.
ETİYOPATOGENEZ
Tam olarak aydınlanamamıştır. Bir dönem enfeksiyonlar suçlanmış ancak ispatlanamamıştır. Son zamanlarda gastrointestinal hormonlar üzerinde çalışmalar artmaktadır.Beyin ile bağırsak etkileşim içinde olup beyin bu fonksiyonu düzenler. İrritabl kolon hastalarında bu düzenlemede bir bozulma olduğu düşünülmektedir. Ayrıca motilite bozukluğu, gıda intoleransı, viseral aşırı duyarlılık, bağırsaklardaki aşırı bakteri çoğalma diğer etkenler arasındadır.İBS ile BİRLİKTE BULUNAN BELİRTİLER:
İBS bağırsakların fonksiyonel hastalığı olmasına rağmen bazı rahatsızlıkların bu sendromda görülme sıklığı artmıştır. Migren, depresyon, fibromyalji, ağrılı adet görme , ağrılı cinsel birleşme, idrar yollarına ait rahatsızlıklar, kronik yorgunluk sendromu, yutma zorluğu, uyku bozuklukları vs.
TANI
Anamnez tanı koymada çok önemlidir.Yıllardır süren karın ağrısı , kabızlık , ishal dönemleri hastalık hakkında ipucu verir. Fizik muyanede hasta sağlıklı görünümdedir, kilo kaybı veya zayıflama yoktur.Fizik muayenede kalın bağırsak trasesinde hassasiyet gözlenebilir. Laboratuvar ve radyolojik bulgular normal sınırlardadır.
TEDAVİ
Tedavide hasta ile hekim ilişkisi önem arzeder. İrritabl bağırsak sendromunda iyi bir hekim hasta ilişkisi tedavinin temelini teşkil eder. Hekimin bu semptomların varlığına inandığını hastaya göstermeli, hastalığının hayatını tehdit etmiyeceğini ona inandırmaldır.
İlaç tedavisi: Fonsiyonel bağırdak hastalığında semptomlar çok çeşitlilik gösterdiğinden dolayı plasebo ile hastalarda iyileşme oranı % 70 lere varabilmektedir.Çünkü semptomlar kendiliğinde şiddetlenip kendiliğinden düzelebilmektedir. İlaç tedavisi genelde hastanın semptomlarına göre yapılır. Kabızlığı olanlara laksatif tedavisi, ishal olanlara anti-diyare ilaçları kullanılabilir.
İRRİTABL KOLON SENDROMUNDA ÖNERİLER:
Fiziksel aktiviteler bu hastalıkta yararlı olmaktadır. Stresin yarattığı gerginlikten kurtulmaya ve bağırsakların daha düzenli çalışmasını sağlar.
Diyet: Bazı hastalarda gıdalarda lif miktarının artırılması belirtileri giderir. Phisilyum tokumları bol suyla alındığında lif miktarı artar. Bağırsak ta lif miktarı artarsa ishalle giden hastalarda suyu emer ve ishal bulgularının giderilmesine yardımcı olur.Asıl şikayet kabızlık ise lif alımına bol su içilmesinin eklenmesiyle kabızlık sorununu çözebilir. Ayrıca kabızlık ağırlıklı hastalarda günde 5 porsiyon meyve yenmesi hastanın bağırsak sitemini rahatlatacaktır. Diyette aşırı olkol ve sigara tüketine dikkat edilmeli, kafeinli ve gazlı içeceklerden münkün olduğunca kaçınılmalı, erik,incir,kayısı gibi meyvelerin tüketmi artırılmalı, yemekler iyice çiğnenmeli ve yavaş yenmeli, günde en az 10-12 bardak su tüketilmelidir.
Stres ile başetme: Stres bu hastalık en önemli nedenlerden birisidir. İş aile ilişkileri, uykusuzluk, boşanma, maddi sorunlar, çok seyehat etmek zorunda kalmak bulguları arırabilmektedir. Bazı kişilerde psikolojik danışmanlık, gevşeme egzersizleri, yoga, antidepresan kullanımı stresi azaltıp bulguların şiddetini azaltabilir.
Stresten mümkün olduğunca uzak durmanız, yaşamınızdan sporu ve egzersizi eksik etmemeniz ve diyetlerinizde bol lifli beslenmeye dikkat ederek daha rahat ve konforlu bir yaşama ulaşmanız dileğiyle...
Yazıdan fayda gördüyseniz sayfada yayınlanan reklamlara tıklarmısınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder